Бібліятэчны фэст

Бібліятэчны фэст літаратурных герояў «ЛІТАРА» прайшоў у Любчы 3 верасня ў рамках святкавання 500-годдзя беларускага кнігадрукавання.

https://novcrb.grodno.by/festyval-litaraturnyh-geroya%d1%9e-litara/

_DSC0165 _DSC0124_DSC0074 _DSC0066 _DSC0094

 

Тэатралізаванае гістарычнае свята «Друкаванае слова ў Любчы»

У Дзень беларускага кнігадрукавання, з нагоды 500-годдзя беларускага кнігадрукавання і  405-годдзя з дня заснавання Любчанскай друкарні ў г.п. Любча прайшло тэатралізаванае гістарычнае свята «Друкаванае слова ў Любчы».

https://novcrb.grodno.by/teatralizavanae-gistarychnae-svyata-drukavanae-slova-%d1%9e-lyubchy/

1-1 1-3 1-11P1060891

 

 

500-годдзю беларускага кнігадрукавання і 405-годдзю адкрыцця Любчанскай друкарні прысвячаецца…

http://novogrudok.grodno-region.by/ru/anounce-ru/view/drukavanae-slova-u-ljubchy-13353/

http://novogrudok.grodno-region.by/ru/region-news-ru/view/teatralizovannym-prazdnikom-otmetjat-405-letie-tipografii-v-ljubche-13368-2017/

Афіша свята на сайт nsmail

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

У Навагрудскай раённай бібліятэцы адкрылася выстаўка эксклюзіўных выданняў «Кніжныя скарбы Беларусі»

http://novgazeta.by/v-novogrudskoy-rayonnoy-biblioteke-o/

2_15 2_17

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мерапрыемствы па святкаванні 500-годдзя беларускага кнігадрукавання ў бібліятэках ДУК “Навагрудская раённая бібліятэка”

Назва мерапрыемства Тэрмін выканання, месца правядзення Адказныя за выкананне, тэлефон
 1  “Асветнікі зямлі наваградскай”: Відэаурок жнівень, Пятрэвіцкая СБ Грынько Н.В., 98720
 2  “Гучы родная мова”: Інфармацыйная гадзіна жнівень, Гарадзечанская СБ Журко В.М., 72609
 3  “Кніжныя скарбы Беларусі”: Выстава эксклюзіўных выданняў жнівень, Навагрудская раённая бібліятэка Шаўчук І.А., 22458
 4 “Шэпты народных паданняў”: Фальклорныя чытанні жнівень, Навагрудская раённая бібліятэка Фядотава В.Я., 20505
 5 “Які гэта цуд – мова родная мая”: Гадзіна беларусазнаўства жнівень, Кашалеўская СБ Шынтар А.П., 92562
 6 “Ф.Скарына – першадрукар”: Інфармацыйная гадзіна жнівень, Ваўкавіцкая СБ Родзька Г.І., 43313
 7 “На пачатку кнігадрукавання”: Вусны часопіс жнівень, Харосіцкая СБ Сіманава М.У., 73658
 8 “Светачы зямлі беларускай”: Інфарміна+ жнівень, Брольніцкая СБ Казак А.А., 40495
 9 “Гісторыя друкаванай кнігі”:  Гістарычны экскурс жнівень, Уселюбская СБ Данілкевіч Г.В., 74778
 10 “Ад глінянай таблічкі да друкаванай старонкі”: Відэагадзіна жнівень, Ладзеніцкая СБ Гоўдзі В.У., 92138
 11 “Любчанская друкарня”:  Гістарычны экскурс верасень, Любчанская ІГПБ Кокаш Г.Ф., 71133
 12 “Францыск Скарына – асветнік і першадрукар”: Гістарычны ўрок верасень, Навагрудская гарадская бібліятэка Касцюк Л.Л., 21298
 13 Інтэрактыўная бібліятэчная пляцоўка “З кнігай праз стагоддзі”   03 верасня, г.п. Любча Навагрудская раённая бібліятэка, 22458

Артыкулы ў сродках масавай інфармацыі:

Споўнілася 405 гадоў з дня заснавання ў Любчы буйнейшай рэфармацыйнай друкарні на Беларусі  http://novgazeta.by/spo%D1%9Enilasya-405-gado%D1%9E-z-dnya-zasnavannya-%D1%9E-l/

Слова гучыць праз стагоддзi. Кнігі на любы густ. У ВКЛ існавала 36 друкарань, але самай “жывучай” была Любчанская https://www.sb.by/articles/slova-guchyts-praz-stagoddzi.html 

 

Матэрыялы на сайце бібліятэкі:

Любчанскай друкарні споўнілася 405 гадоў

Фотагалерэя:

Свята духоўнай кнігі “Ад Скарыны да нашых дзён”

Першай друкаванай кнігай, якая з’явілася ў свеце, была выпушчаная ў Кітаі кніга пад назвай «Алмазная Сутра». Вядома, што здарылася гэта знамянальная падзея 11 мая 868 г., гэта значыць 1148 гадоў таму. Вырабіў кнігу нейкі майстар па імені Ван Чы.

13ad1c69cc0df544ed3b383682516e31

Трэба адзначыць, што Ван Чы напісаў тэкст не сам — «Алмазная Сутра», чыё поўнае назву «Сутра аб дасканалай мудрасці, што рэзалі цемру невуцтва, як удар маланкі», была напісана ў спрадвечныя часы будыйскімі манахамі, і ў чацвёртым стагоддзі манах па імені Кумараджыва пераклаў кніжку на кітайскую мову. Ван Чы ж падрыхтаваў кнігу да друку і надрукаваў. Тытул першага тыпографа Еўропы па праве належыць немцу Ёгану Гутэнбергу. Практычна Ёган Гутэнберг першы ў свеце стварыў скончаны вытворчы цыкл па вырабе друкаваных кніг. Першымі надрукаванымі тэкстамі былі лацінская граматыка (некалькі лістоў з яе да гэтага часу захоўваюцца ў Нацыянальнай бібліятэцы Парыжа), папскія індульгенцыі і, вядома, Біблія.

0792758У 1452 годзе І. Гутэнберг прыступае да набору і друку сваёй першай кнігі «Бібліі». Разам з памочнікамі друкар амаль два гады працуе над стварэннем свайго шэдэўра. Стварае шрыфты, разлічвае размяшчэнне тэксту на лісце, падбірае малюнкі. З’яўленне 23 лютага 1455 года адной з першых надрукаваных кніг, Бібліі Гутэнберга, азнаменавала новую эпоху для ўсяго свету.

7 лютага 1483 г. у Рыме выдадзена кніга «прагнастычныя адзнака бягучага 1483 г (Iudicium pronosticon Anni M.cccc.lxxxiii), якая з’яўляецца першай вядомай друкаванай кнігай ўсходнеславянскага аўтара. Падпісаў гэтую працу Юрый Дрогобыч з Русі. У гэтай кнізе акрамя ненавуковых астралагічных прагнозаў былі змешчаныя звесткі па геаграфіі, астраноміі, метэаралогіі, а таксама зроблена спроба вызначыць, у межах якіх геаграфічных межах размешчаны гарады Вільнюс, Дрогобыч, Львоў, Масква і інш.

 Першыя кнігі на царкоўнаславянскай мове выпусціў немец Швайпольт Фіоль ў Кракаве ў 1491 годзе. Гэта былі: «Актоіх» ( «Осьмогласник») і «Часословец», а таксама «Трыёдзь посная» і «Трыёдзь каляровая». 3f3335d496cbaa45ccb78b0cf0a0aa58Мяркуецца, што Трыёдзі (без пазначанага года друкавання) Фіоль выпусціў да 1491 года. У лютым 1491 г. ён заключыў дамову з Рудольфам з Брауншвейга, былым студэнтам Кракаўскага ўніверсітэта, дзе гаворыцца, што Борсдорф вырабіў для Ш. Фіоля «рускі шрыфт». Рускую мову XV стагоддзя — гэта перш за ўсё мова РПЦ Кіева (Русі), на якім таксама пісалі праваслаўныя літвіны ВКЛ.

 З 40-х гг. XV стагоддзя па 31 снежня 1500 года ў 246 гарадах Еўропы паўстала 1099 друкарняў, якія выпусцілі каля 40 тысяч выданняў.

 У 1505 годзе ў Кракаве адкрылася польскае выдавецтва.

 Беларусы (літвіны) былі другімі сярод славян, хто выдаў сваю друкаваную Біблію: першымі былі чэхі ў 1488 г., другі беларусы — у 1517 годзе яе выдаў у Празе Францыск Скарына з Полацка.

 000027_782093_bigШмат у чым Скарына на самай справе быў першым: ён быў літвінам з Полацка, сам «па веры русін», а Фіоль — немец і католік. Скарына не проста выконваў чыйсьці заказ, але сам займаўся перакладамі біблейскіх тэкстаў з царкоўна-славянскай мовы (балгарскага) на рускую (русінская).

Першай надрукаванай ім кнігай стала славянская «Псалтыр», у прадмове да якой паведамляецца: «Я, Францыск Скарына, сын слаўнага Полацка, у лекарскіх навуках доктар, загадаў есми Псалтыр ціснуці рускімі словамі, а славенскім мовай». У той час «рускай мовай» называлі беларускую мову, у адрозненне ад царкоўнаславянскай, званай «славенскім». Выйшаў «Псалтыр» 6 жніўня 1517 года. Затым амаль кожны месяц выдаваліся ўсё новыя і новыя тамы Бібліі: Кніга Ёва, Выслоўі Саламона, Эклезіяст … За два гады ў Празе Францыск Скарына выпусціў у свет 23 ілюстраваныя біблейскія кнігі, перакладзеныя ім на зразумелую шырокаму чытачу мову. Кожную з кніг выдавец забяспечыў прадмовай і пасляслоўем, уключыў у Біблію амаль паўсотні ілюстрацый.

1379972300811_1

Прыкладна ў 1520 годзе ці крыху пазней першадрукар вярнуўся на радзіму і ў Вільні заснаваў першую ўсходнеславянскую друкарню. Тут выйшла «Малая падарожная кніжыца», якая лічыцца першай кнігай, выдадзенай на беларускіх землях (дакладнай даты выхаду кнігі няма). Тут жа ў 1525 годзе быў надрукаваны «Апостал», які апынуўся апошняй кнігай першадрукара — падчас пажару ў Вільні друкарня Францыска загінула. Менавіта з гэтай кнігі, якую 40 гадоў пачалі ў Маскве расійскае кнігадрукаванне Іван Фёдараў і Пётр Мсціславец, абодва ураджэнца Беларусі.

 Асвету Ф. Скарына звязваў з ідэямі гуманізму і аб’яднання ўсходніх і заходніх славян. Гэта было яго жыццёвае крэда.

 Ф. Скарына адным з першых вывеў беларускую мову на ўзровень літаратурнай нормы, горача абараняў родную культуру ад чужаземных уплываў :“Немногим учителям бывати, но более умети язык свой справовати”. Ён вучыў памятаць свой абавязак перад радзімай, падкрэсліваючы, што «обязанность человека трудится на благо родины, не жалеть всякого тружения и скарбов для… отчизны своея«.

Mikoła_Husoŭski._Carmen_de_statura,_feritate_ac_venatione_BisontisУ 1523 г. беларускі паэт-гуманіст Мікола Гусоўскі (1470 — 1533) выдаў у Кракаве глыбока патрыятычную «Песню пра зубра», твор велізарнай мастацкай сілы, праўдзівы гімн беларускай зямлі.

 Кнігадрукаванне хутка пашыралася. Да 1500 года друкарні з’явіліся прыкладна ў 260 гарадах Цэнтральнай і Заходняй Еўропы. Тут да пачатку XVI стагоддзя было надрукавана больш за 40 тыс. кніг агульным накладам больш за 10 млн. асобнікаў.

 Першай друкарняй на тэрыторыі сучаснай Беларусі была друкарня ў Брэсце, якую заснаваў ў 1553 г. вядомы вучоны-гуманіст, вучань Эразма Ротэрдамскага Бернард Воевудка. Яго справа працягнулі С.Мурмеліус і Ц.Базіліка. Ініцыятарам стварэння брэсцкай друкарні быў адзін з найбагацейшых людзей Еўропы, канцлер Вялікага княства Літоўскага і брэсцкі стараста Мікалай Радзівіл Чорны. Сапраўдным шэдэўрам ўсходнеславянскага мастацтва з’яўляецца «Брэсцкая біблія» 1558г.

 Даступнасць чытання прынесла людзям магчымасць шукаць інфармацыю, якая была ім патрэбна. Можна было самастойна аналізаваць яе, сартаваць у патрэбным выглядзе. Чытач наўпрост знаёміўся з выкладаннем фактаў, а не іх трактоўкай па чутках або выкладаннем святара. Эпоха кнігадрукавання стала прадвеснікам з’яўлення газет, радыё і тэлебачання. Вельмі характэрным з’яўляецца той факт, што ў самым пачатку інтэрнэт быў задуманы як сродак доступу да бібліятэк на адлегласці.

 У 1562 г. у Нясвіжы Сымон Будны выдаў першую ў Беларусі кнігу на беларускай мове — «Катэхізіс».

 400px-Jevanhiellie_VučycieĺnajeВажнае месца ў гісторыі кнігадрукавання і культурнага развіцця Беларусі займае дзейнасць друкарні ў Заблудаве. Заблудаўскай друкарня была заснавана ў канцы 60-х гг. XYI ст. на Гарадзеншчыне, у маёнтку беларускага магната Рыгора Хадкевіча і на яго сродкі. Актыўны ўдзел у яе арганізацыі прынялі Іван Фёдараў і Пётр Мсціславец, ураджэнец беларускага горада Мсціслава. У друкарні выйшлі дзве кнігі — «Евангелле вучыцельнае» і «Псалстырь».

 Праваслаўны літаратурны і выдавецкі цэнтр, заснаваны ў Вільні братамі Мамонічамі, аказаў вялікі ўплыў на культурнае жыццё Вялікага княства Літоўскага і іншых краін. «Дом Мамонічаў», які атрымаў тры каралеўскія прывілею, меў шырокія сувязі агульнаеўрапейскага маштабу. Беларускія друкаваныя кнігі ў канцы XYI ст. літаральна пазапаўнялі Расію, для якой Мамонічы пачалі спецыяльна выдаваць літаратуру і нават мелі ў Маскве сваё прадстаўніцтва. Друкарня Мамонічаў першая ў беларускім кнігадрукаванні пачала выпускаць кірылічныя кнігі прававога характару. Першым афіцыйным выданнем стаў «Трыбунал» (1586). У 1588 г. Мамонічы надрукавалі важнае выданне — «Статут Вялікага княства Літоўскага», які існаваў ужо даўно, але ў рукапісных спісах і быў адзіным сходам законаў у Еўропе з часоў Рымскага права да Напалеонаўскага кодэкса.

 Першая друкаваная кніга ў Маскве выйшла толькі ў 1573 годзе.